Lintje voor vertrekkend bijzonder lector Maarten van der Linde

16-05-2014

Bij zijn afscheid als bijzonder lector Geschiedenis van Sociaal Werk bij Hogeschool Utrecht (HU) ontving Maarten van der Linde vrijdagmiddag 16 mei een koninklijke onderscheiding uit handen van burgemeester Jan van Zanen van Utrecht. Hij is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

 

Van der Linde ontving het lintje vanwege zijn bijzondere verdiensten in zijn werkzame bestaan bij Hogeschool de Horst, en sinds 2005 - toen deze opging in Hogeschool Utrecht - bij de HU. Zo leverde hij een belangrijke bijdrage aan de geschiedenis van het sociaal werk, waaraan hij ook in zijn vrije tijd vaak heeft gewerkt. Die historie is nu toegankelijk geworden via twaalf digitale schatkamers op de website www.canonsociaalwerk.eu. De eerste proefversie van deze Canon Maatschappelijk Werk presenteerde hij tijdens zijn afscheid aan Lies Schilder (directeur van de Nederlandse Vereniging van Maatschappelijk Werkers) en Lia van Doorn (lector Innovatieve Maatschappelijke Dienstverlening van de HU). Deze canon geldt als een belangrijke bron voor een breed publiek, onder wie studenten en docenten.

Hogeschool de Horst

Een andere belangrijke verdienste is zijn onderzoek naar en publicaties over de geschiedenis van Hogeschool de Horst in Driebergen. Van der Linde gaf niet alleen de oprichters van deze hogeschool een gezicht, maar portretteerde tevens belangrijke voormannen uit de woelige jaren zestig tot en met tachtig en gaf een historisch overzicht van 60 jaar De Horst: 1945 – 2005.

Examentrainingen

Op Hogeschool de Horst zette Van der Linde examentrainingen op, evenals voorbereidingscursussen Sociale Geschiedenis, om de slaagkans van kandidaten voor het toelatingsexamen hbo te verhogen. Die cursussen gaf hij tientallen jaren. Later organiseerde hij diverse studiedagen bij Social Work over belangrijke politieke en maatschappelijke thema’s, waarbij hij geregeld sprekers met nationale bekendheid naar de Horst wist te halen.
 
Voor studenten was hij altijd zeer benaderbaar. In het begin van zijn carrière gaf hij zelfs thuis onbezoldigd bijles aan zowel autochtone als allochtone studenten. Hij beschikte over een enorme drive om de inhoud van zijn vak over te brengen. Studenten die aanvankelijk een hekel hadden aan het vak geschiedenis, wist hij nieuwsgierig te maken via beeldende verhalen. Vele ex-studenten kunnen dat navertellen.

Na de fusie van Hogeschool de Horst met Hogeschool Utrecht bleef hij dezelfde betrokken docent, gedreven historicus en bevlogen onderzoeker. De laatste twee jaar van zijn loopbaan was hij bijzonder lector bij de HU, met dank aan het Oranje Fonds. Van der Linde gaat nu met pensioen, maar blijft actief in zijn vakgebied.

Meer informatie

Lees de afscheidsrede van Van der Linde terug.
Lees het uitgebreide interview met Maarten van der Linde op onderzoek.hu.nl.

Het fundament voor de 'doe-democratie' is de wijkgerichte aanpak. Voor @Oogvoordebuurt gesproken met @josvanderlans: interessant!

— Marieke de Vries (@Marieke_chmdv) 20 mei 2014

Wijkaanpak: een zaak van best persons

Een samenleving in transitie betekent onzekerheid. Alles staat ter discussie en is in beweging. Cultuurpsycholoog Jos van der Lans ziet de wijkgerichte aanpak als rots in de branding: een houvast. Opgezet vanuit probleemwijken, kan het dienen als fundament voor de organisatie van het alledaagse. De wijk vormt het speelveld waarin de professionals en burgers naast elkaar staan.

De wijk is de plek waar de twee bewegingen van de Nederlandse steden samenkomen. De beweging van onder-op, waarbij burgers meer initiatief nemen, en de bestuurlijke beweging van boven naar beneden zoals de decentralisatie van de zorg. De wijk is uitgegroeid tot de arena waar al de veranderingen van de Nederlandse verzorgingsstaat plaats zullen vinden. Kennis van de wijkgerichte aanpak is dus van groot belang. Hierop kunnen we voortbouwen.

Succesverhaal
De komende tijd zal de ongerustheid toenemen. Hoe gaan we binnen korte periode de kanteling in de samenleving concreet vormgeven? Van der Lans beschouwt in ‘Een wijkgerichte aanpak: het fundament’ deze vragen in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. “We zullen nu al moeten beginnen met experimenteren om het voor elkaar te krijgen. Oude bureaucratische structuren moeten doorbroken worden. Andere manieren van samenwerken moeten we onder de knie krijgen.”

Horizontale structuur
De wijkgerichte aanpak vindt zijn oorsprong in de probleemwijk. Sociale wijkteams bestaande uit professionals zoeken de bewoners op om samen de problemen op te lossen. De verticale structuur, waar de professional boven de burger staat, verandert in een horizontale organisatie waarin verschillende partijen op een gelijkwaardige manier samenwerken. In wijken als Velve-Lindenhof in Enschede en de wijk Heechterp-Schieringen in Leeuwarden wijst onderzoek uit hoe de wijkgerichte aanpak zowel de leefbaarheid als de effectiviteit van de dienstverlening op lange termijn heeft verbeterd. De aanpak werkt vooral preventief: door de kortere afstand tot hulp komen de problemen eerder ter sprake en kan er sneller aan een oplossing worden gewerkt.

Kennisuitwisseling
De manier waarop het team werkt is per wijk verschillend. De kennis en vaardigheden die worden opgedaan is dan ook geneigd binnen de wijk te blijven. Hoe kunnen we deze kennis delen, zodat het fundament dat per wijk wordt opgebouwd, versterkt kan worden?

Amsterdam is bijvoorbeeld opgedeeld in 22 wijken met eigen budget. Een leidinggevende kan de prestaties van de ene wijk vergelijken met die van een vergelijkbare andere wijk. Bovendien is een moderne manier van kennisoverdracht juist meer horizontaal en lokaal georganiseerd: websites, blogs en sociale (digitale) netwerken. Zoiets als een handboek ‘wijkgericht werken’ is minder belangrijk. Het gaat om kleinere initiatieven, die gericht zijn op een specifiek onderwerp. Een andere samenleving vraagt dus ook om een andere kennisinfrastructuur.

Burgerkracht
Dit houdt ook in dat het framen van de participatiemaatschappij een belangrijke opgave is. Er moet voorkomen worden dat de motivatie van burgers om initiatiefrijk te zijn binnen de wijk niet verdwijnt door te veel druk vanuit de overheid. Het verhaal van de participatiemaatschappij is een ideologisch verhaal. De regering speelt in op deze cultuurverandering, maar stelt daarbij concrete deadlines en praat over bezuinigingen. Burgers vragen zich dan af: is het verhaal verzonnen om koste te besparen? Is het een makkelijke manier om verantwoordelijkheden naar de burgers te verschuiven? In Het fundament stelt Van der Lans dat de wijknaanpak een zaak is van best persons: het drijft voor het allergrootste deel op de inzet van mensen. Een gevaar voor de actieve houding van burgers is dan ook dat de regering door overhaaste beslissingen de burgerkracht overbelast.

Nieuwe dienstbaarheid
De professional moet zich dus op een andere manier dienstbaar stellen. Binnen de doe-democratie denkt de professional op een gelijkwaardige manier mee met de burgers, maakt hij de burgers enthousiast en moet hij het vertrouwen winnen. De professional zal dus dicht bij de burger moeten staan: het concept achter de wijkgerichte aanpak. Daarbij is het belangrijk de burger niet louter te zien als drager van problemen, maar juist als eigenaar van oplossingen. Zij kunnen zelf bedrijvigheid organiseren in de wijk of als eigenaar optreden van voorzieningen of gebouwen.

Bekijk hier de publicatie van cultuurpsycholoog Jos van der Lans: Een wijkgerichte aanpak: het fundament of zie de Download.

Dit artikel in geschreven door Marieke de Vries (student Master Architecture & Structural Design op de Technische Universiteit Eindhoven en freelance schrijver) op basis van een interview met Jos van der Lans, mei 2014.

Mooi voorbeeld van een nieuwe manieren van denken, organiseren en sturen, waarvoor Nico de Boer en ik ook in Decentraal. De stad als sociaal laboratorium  een pleidooi houden.

Leeskost Een Manifest over de gebiedsontwikkeling van de toekomst. Werken vanuit Co-creatie en Zelforganisatie? http://t.co/3WMmjRM5UA

— Makers&DoenersR.dam (@MakersDoeners) 13 mei 2014

Klik op afbeelding voor meer informatie.

Woensdag 4 juni, Thema: Toekomst

Welkom op de Amsterdamse Daklozendag 2014 op 4 juni van 14:00 tot 18.30 uur, in de tuin van de Amstelhoven (achter het Corvershof, Nieuwe Herengracht 18, ingang plantsoen Weesperstraat). Ook dit jaar is er weer van alles te doen, zijn er allerlei mensen te ontmoeten en is er een informatiemarkt. Opgave vooraf is niet noodzakelijk. Wél graag even overleggen als je iets wilt doen (een workshop, een presentatie, een stand op de informatiemarkt).

Op het programma:

·         Muziek

·         Eten en drinken

·         Spel en spelletjes, chillen en tuttelen

·         Hang je verlangens in een Wensboom

·         Serenade op de Wal door Reinier Sijpkens

·         Wat ga jij doen voor DaklozenDag 2015?

·         Collages maken voor in de Tijdscapsule

·         Tijdcapsule begraven voor DaklozenDag 2024

·         Debat met gemeenteraadsleden en de Straatwijzen

·         Rijdende Kerk: deel je gedachten over jouw toekomst

·         Met bij de Rijdende Kerk: Onze toekomst: onze kinderen

 (goed om mee te nemen: een foto, brief of voorwerp van je eigen kinderen)

Locatie:

Tuin Diaconie, achter Nieuwe Herengracht 18 (Corvershof), ingang plantsoen Weesperstraat

 Meer informatie: 

Arend Driessen 06 208 79 175 / a.driessen@diaconie.org

Luc Tanja             06 208 79 324 / l.tanja@diaconie.org

Organisatie:

Protestantse Diaconie, BADT, Belangenvereniging Druggebruikers MDHG, en De Daklozenvakbond

Sinds 2007 werkt de stichting Cultuur aan het IJ, waarvan ik de eer heb voorzitter te mogen zijn, aan de opening van de Tolhuistuin, een prachtig voormalig SHELL-complex aan de overzijde van het IJ (gezien vanaf Amsterdam CS). We zijn in de tuin al jaren geleden gestart, maar voor wat betreft het Paviljoen lagen er vele kapers op de kust en beren op de we. Maar nu, dezer dagen, gaat het Paviljoen eindelijk open. Zie hieronder het stadsbericht van Pakhuis de Zwijger:

De Tolhuistuin is een culturele vrijplaats voor alle vormen van kunst. Vrijdag 2 mei werd een deel van het nieuwe paviljoen geopend.

De Tolhuistuin zit in het gebouwencomplex aan het IJ waar vroeger Shell gevestigd was. Het megabedrijf verkocht het in 2005 aan de gemeente Amsterdam, die besloot om van de Tolhuistuin een sociaal-culturele plek te maken. Stichting Cultuur aan het IJ werd via een prijsvraag geselecteerd om invulling te geven aan deze plek en zo werd deze vrijplaats geboren.

De Tolhuistuin heeft veel gebruikers en functies. Het grote paviljoen bestaat uit een concertzaal voor 550 man, twee dansstudio’s, een expositieruimte, kantoren, een café-restaurant en een tuinzaal. Voor de programmering van deze zalen gaat de Tolhuistuin samenwerkingen aan met partners zoals Paradiso. Op het terrein staan verschillende kleinere gebouwen die fungeren als broedplaatsen; hier zijn verschillende creatieve bedrijven en ateliers gevestigd.

Hoewel de tuin van het complex al sinds 2007 elke zomer open is voor het culturele festival Zomer in de Tolhuistuin was een groot deel van het paviljoen nog niet toegankelijk. Na een langdurige verbouwing opende de vernieuwde Tolhuistuin vrijdag gedeeltelijk haar deuren. De tentoonstellingsruimte van het paviljoen werd geopend met een tentoonstelling. In juni zal het restaurant met panoramisch uitzicht open gaan en in september vindt de feestelijke opening van het gehele complex plaats.

Benieuwd naar deze plek? Ga dan op 9 mei naar het feest The Set. Dit is de video release party van de nieuwe clips van Full Crate x Mar en MY BABY die letterlijk tot leven komen. THE SET geeft een unieke kijk achter de schermen. De choreograaf, filmregisseur, producers en de visuele kunstenaars creëren een videoclip samen met het publiek. Tijdens Beamlab #32: Interactive komen Ruben van Leer en Matthias Oostrik van The Set aan het woord om over dit visuele en bijzondere spektakel te vertellen.

Op 15 mei studeert Shifano Cooman, de partner van mijn oudste pleegdochter, af op en met een geweldige wereldmaaltijd. De opbrengst gaat naar een goed doel, waarover Shifano uit ervaring mee kan praten. Omdat ik erg trots ben op Shifano, sponsor ik deze afstudeeractie met tien kaarten. Maar nu zoek ik nog acht mee-eters, al dan niet uit de buurt van Rotterdam. De avond begint om zes uur in het restaurant van het Albeda-college, Rosestraat 1099, 3071 AL Rotterdam.  Wil je een unieke maaltijd verorberen, leuke mensen ontmoeten en alle smaken van de wereld leren kennen, stuur me dan zo snel mogelijk een mailtje. Jij eet mee, ik betaal (hoewel je natuurlijk altijd zelf wat mag doneren voor het goede doel). Laat het snel weten, want Shifano moet tijdig zijn inkopen kunnen doen. Hieronder nog wat informatie. Wil je meedoen/eten, mail dan snel naar: info@josvdlans.nl.

De flaptekst:

Het stormt. Bezuinigingen, decentralisaties, burgerkracht, participatiesamenleving, eigen verantwoordelijkheid, thuiszorg, mantelzorg, sociale wijkteams, zelfredzaamheid, Participatiewet, sociaal doe-het-zelven, systeemwereld, transitie, AWBZ, leefwereld, vrijwilligerswerk, generalisten, jeugdzorg, WMO – de woorden dwarrelen als losse blaadjes over elkaar heen.
Weinig is zeker, alles lijkt ter discussie te staan. Toch is er een houvast. Ergens krijgen deze woorden vaste grond onder de voeten. Ergens moeten ze landen. Daarover gaat deze notitie. Over het speelveld van een snel veranderende verzorgingsstaat.
Over wijken en wijkgerichte werken.

Inhoudsopgave

1 De actualiteit van de wijkenaanpak
2 Van wijkgedachte tot wijkgericht werken - de geschiedenis
3 Werkt de wijkenaanpak? - valkuilen & resultaten
4 Wat werkt in de wijkenaanpak? Ingrediënten van succes

1. Integraal werken vraagt om een afgebakend gebied
2. Een preventieve aanpak vraagt om de organisatie van nabijheid
3. De wijkenaanpak maakt van burgers niet louter dragers van problemen, maar eigenaren van oplossingen; oftewel: eigenaarschap organiseert duurzame betrokkenheid
4. De wijkenaanpak leert dat het allereerst om mensenwerk gaat en niet om instituties: de triomf van best persons
5. De wijkenaanpak kan niet zonder groot draagvlak - succes vergt vitale coalities
6. De wijkenaanpak verdient zichzelf terug en draait om meerdere financieringsbronnen

5 De toekomst van het wijkgericht werken
Literatuur

---------------------------------------------------------------------------------------------------

Download hier de tekst van deze beschouwing in opdracht van het ministerie van BZK.

Aandacht en lange adem behulpzaam voor succes. “@josvanderlans: HET FUNDAMENT van wijkgericht werken -BZK-opdracht http://t.co/yKE2OvcFuC”

— Annemarie Reintjes (@ArieReintjes) 31 maart 2014

Decentraal. De stad als sociaal laboratorium kan je nog steeds digitaal bestellen, maar dan is het natuurlijk wel zo slim om gebruik te maken van de kortingsactie. De komende e maand (tot 5 juni) kan je het boek voor  n € 14,99 in je bezit krijgen (in plaats van € 17,99) door bij de boekhandel onderstaande kortingsbon te overhandigen, of bij digitale bestellingen de kortingscode in te typen. Deze is: 902-08652. Als je op bestellen klikt (of naar je winkelwagentje gaat) dient het vakje waar je de code kan intypen zich als vanzelf aan. Maak er gebruik van.

Als je met een geprinte versie van de kortingsbon in de weer gaat kan je op de onderstaande afbeelding klikken en dan krijg je de pdf-versie van de kortingsbon in beeld, print die dan uit en neem deze mee. Of stuur de bon door aan mensen die mogelijk ge:interesseerd zijn in het boek (en natuurlijk als heuse Nederlanders: in de korting).

Wil je nu meteen digitaal bestellen? De site van uitgeverij Atlas Contact is er klaar voor. Klik hier.

Klik op de bon hierboven om deze te downloaden.