Ons Goede Gieren-initiatief (zie weblog eind oktober) gaat als een lopend vuurtje door het land. Dat geeft aan hoe groot de behoefte is om in de sfeer van de schuldhulpverlening echt te bekaens te gaan verzetten. De gemeenteraad in Groningen heeft - tot onze verrassing - in ieder geval al een motie aangenomen, zonder dat wij daar iets voor hebben gedaan. Zo zie je maar weer: Er gaat niks boven Groningen!!

De Key koploper in terugdringen bedrijfslasten. En ze heeft de laagste bedrijfslasten van alle grote corporaties pic.twitter.com/G28VowHQ4J

— Leon Bobbe (@leonbobbe) 25 november 2014

Dit is, zoals zo vaak, een interessante tweet van Leon Bobbe, bestuurder van De Key - een grote corporatie in Amsterdam. De gegevens komen van de Benchmark 2014 die Aedes eerder presenteerde. Het is eigenlijk de eerste serieuze benchmark van de sector. Gisteren werden de resultaten gepresenteerd op basis waarvan je individuele corporaties kunt vergelijken.

Ik heb er in de tijd dat ik columns schreef voor Aedes Magazine altijd voor gepleit dat er lijstjes moesten komen van corporaties zodat je de prestaties kunt vergelijken en de buitenwacht, c.q. huurders in staat stelt om kritische vragen te stellen. Dat lag altijd heel moeilijk, want hoe bepaal je precies wat wat is, wat reken je wel en wat reken je niet mee. Met dit soort bezwaren en tegenwerpingen heeft de sector meer dan een decennium de transparantie van zich af weten te houden.

Maar nu komt er dan toch eindelijk schot in de zaak. Er is een serieuze Benchmark uitgebracht door Aedes, klik hier. Hoewel Aedes nog niet de bravoer heeft om er echt lijstjes van te maken zodat je in een oog opslag kan zien wie er slecht of juist heel goed scoren. Dus moeten huruders zelf op zoek naar hun corporatie of wellicht zijn er journalisten die er nu mooie ranglijsten van maken, zoals we die overigens in alle andere publieke sectoren allang kennen.

Het overzicht dat Leon Bobbe trots laat zien gaat over de netto bedrijfslasten. Anders gezegd: wat zijn de kosten die de organisatie maakt per woning. Dat heet dan in het benchmarkjargon: verhuurbare eenheid, omdat corporaties meer verhuren dan alleen woningen. Maar omdat het overgrote deel altijd woningen betreft kan je met gerust hart spreken van woningen.

De cijfers laten zien dat er tussen de grote corporaties, dat wil zeggen de corporaties die meer dan 25.000 woningen in het bezit hebben aanmerkelijke verschillen bestaan. De gemiddelde bedrijfslasten van de 19 corporaties uit het bovenstaand overzicht zijn € 1073,00.Maar de ’duurste’,  het Groningse Lefier, heeft een bijna twee keer zo dure organisatie op de been gebracht dan de goedkoopste, het Amsterdamse De Key van Leon Bobbe. Vandaar ook dat Bobbe erover tweette en niet Lex de Boer, bestuurder van Lefier. (Zie overigens zijn reactie in het weblog van 1 december!!)

Waarom is dit belangrijk? Om meerdere redenen. In de corporatiewereld wordt vaak gesproken over dat de woningvoorraad gesubsidieerde woningen zijn, maar deze bedrijfslastenstaatjes maken dan ook meteen duidelijk dat een fors deel van deze zogenaamde subsidie naar het apparaat van de corporatie zelf gaat en bepaald niet naar het woongenot van de huurders. dat ter relativering. Belangrijker is nog dat betaalbaarheid een steeds groter probleem aan het worden is: mede door de verhuurdershffing is op alle niveaus is de druk om de huren te verhogen enorm. Huren van vrijgekomen woningen worden vrijwel zonder uitzondering maximaal opgetrokken, maar dat is natuurlijk wrang als het corporaties betreft die zelf stevig in het vet zitten. Op basis van deze gegevens kunnen huurdersorganisaties dan met recht zeggen, dat er in plaats van een huurverhoging van 20 euro per maand (240 per jaar) misschien ook wel eens honderd euro minder naar de organisatiekosten zouden kunnen, zodat de huurverhoging beperkt kan blijven tot een tientje. Of zelfs kan uitblijven.

Je zou natuurlijk de bedrijfslasten moeten afzetten tegen de gemiddelde huuropbrengst per woning om een nog scherper inzicht te krijgen. Dan kan het zelfs zijn dat hoge bedrijfslasten wellicht ook hebben geleid tot gemiddeld hogere huren, wat natuurlijk erg treurig is. En als dat tototaal niet het geval is, wat ook zou kunnen, dan is er weinig reden om de huren te verhogen, want dan kan er eerst stevig in de bedrijfslasten worden gesneden. Kortom: transparantie is voor de positie van huurders en om corporaties daadwerkelijk weer te binden aan het principe ’sober en doelmatig’, waartoe ze krachtens de BBSH aan zijn gebonden (maar nogal eens zijn vergeten). Vandaar dat ik de gegevens uit de tweet van Leon Bobbe, zoals ik dat eerder ook deed met gegevens van het Centraal fonds (klik hier), omgewerkt heb tot onderstaand lijstje.

 

Wat zal de uitkomst van de parlementaire enquête voor onze woningcorporaties betekenen? Bestaat de nieuwe werkelijkheid uit het voldoen aan een veelheid aan ingewikkelde regels. Of mogen zij zelfstandig verder bouwen aan een ongedeelde stad met een betaalbare woningvoorraad?

Met: Marien de Langen (bestuurder Stadgenoot en voorzitter Vernieuwde Stad), Duco Stadig (oud-wethouder wonen en ruimtelijke ordening, Amsterdam) en Jos van der Lans (publicist)

Vandaag weer even terug in de Eerste Kamer voor een discussie georganiseerd door het Wetenschappelijk Bureau van GroenLinks en de Eerste Kamer-fractie van GroenLinks over het thema radicale democratisering. Hoe kunnen we de verhoudingen in de samenleving zo kantelen dat burgers meer eigenaarschap krijgen over de publieke zaak? Ik mocht reageren op voordrachten van Goos Minderman, bijzonder hoogleraar governance aan de VU, en toekomstdenker Farid Tabarki en kon daartoe plaatsnemen achter het katheder waar ik tussen 1999 en 2007 zo'n honderd keer heb gestaan. Voelde nog steeds vertrouwd.

Het komt steeds vaker voor, zeker bij hogescholen die qua administratieve rompslomp zo ongeveer de meest bureaucratische instanties zijn van dit land. Ze vragen je om iets te doen, maar als het op afrekenen aankomt moet je aan een enorme stapel verplichtingen voldoen, waarbij ze de indruk wekken dat je als eenvoudige opdrachtnemer heel blij moet zijn dat ze je wensen te betalen. Standaard vragen ze je bijvoorbeeld om een kopie van een paspoort of identiteitsbewijs. Maar mag dat eigenlijk wel, vroeg collega Nico de Boer zich af. Net als ik ergerde hij zich groen en geel aan de ongegeneerde verzameldrift van deze instanties, ook over zaken die je rustig als privacy mag beschouwen. Toen hij twee aanvaringen met de hogescholen in Nijmegen en Leiden achter de rug had, besloot hij de zaak eens goed uit te zoeken. met een opvallend resultaat. Dit zijn zijn bevindingen, relevant voor alle zzp'ers:

Het is af te raden om een kopie van een paspoort te sturen, vindt nota bene de rijksoverheid zelf, zie:http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/paspoort-en-identificatie/vraag-en-antwoord/ben-ik-verplicht-om-een-kopie-van-mijn-identiteitsbewijs-te-geven-aan-een-bedrijf.html

Over inleners en paspoorten zegt het College bescherming persoonsgegevens:

“Mag de aannemer of inlener voor wie ik werk een kopie van mijn identiteitsbewijs hebben?

Nee, dat mag niet. De aannemer of inlener voor wie u werkt moet bij de Belastingdienst uw identiteit kunnen aantonen, maar een kopie van uw identiteitsbewijs (zoals uw paspoort of identiteitskaart) is daarvoor niet noodzakelijk.

Identiteit werknemer aantonen
De Belastingdienst adviseerde voorheen aan aannemers en inleners om een kopie van het identiteitsbewijs van een ingeleende werknemer in de administratie te bewaren voor de toepassing van de zogeheten keten- en inlenersaansprakelijkheid.  Voor deze toepassing is het kopiëren van uw identiteitsbewijs echter niet noodzakelijk. De aannemer of inlener kan uw identiteit ook aantonen zonder kopie. U hoeft dus geen kopie van uw identiteitsbewijs aan de aannemer of inlener te (laten) verstrekken.

Persoonsgegevens werknemer
Wel mag de aannemer of  inlener een aantal persoonsgegevens van u vastleggen om uw identiteit aan te kunnen tonen, zoals uw burgerservicenummer (BSN). Welke informatie de aannemer of inlener mag vastleggen, leest u in het informatieblad Matiging keten- en inlenersaansprakelijkheid bij toepassing anoniementarief van de Belastingdienst.”

In dat informatieblad van de belastingdienst staat:

 De aannemer/inlener kan de identiteit van de werknemer aantonen, door in zijn administratie de volgende gegevens van de werknemer op te nemen:

 • naam-, adres- en woonplaatsgegevens

 • de geboortedatum

 • het BSN/sofinummer

 • een specificatie van de gewerkte uren

 • de nationaliteit

 • het soort identiteitsbewijs, het nummer en de geldigheidsduur

 • als dat van toepassing is de aanwezigheid van een A1-verklaring, verblijfsvergunning, tewerkstellingsvergunning, notificatie of VAR-verklaring inclusief nummer en geldigheidsduur

 • naam-, adres- en woonplaats van de onderaannemer/uitlener

Kortom: een VAR WUO is voldoende, maar een kopie van paspoort hoeft helemaal niet. De opdrachtgever moet er redelijkerwijs van overtuigd zijn dat de opdrachtnemer is wie hij zegt te zijn. Wil die toch een paspoortkopie dan moet hij dat dus onderbouwen met extra argumenten en garanties. Waarom is het nodig? Wie verplicht hem hiertoe? Is er geen alternatief? Wat is het bewaarbeleid en wat zijn de veiligheidsgaranties?

Emoties in de politieke arena

Georganiseerd door jongerenredactie SPUI25 in Spe

Politici maken altijd weloverwogen, rationele beslissingen gebaseerd op de harde feiten. Toch? Jongerenredactie SPUI25 in Spe waagt dit te betwijfelen en onderzoekt de rol van emotie in politiek. In hoeverre hebben onderbuikgevoelens – van burgers en beleidsmakers zelf – invloed op de politiek? Met Jos van der Lans en Gijs Schumacher.

Politiek heeft betrekking op mensen en bestaat daardoor voor een belangrijk deel uit emotie, zou je zeggen. Toch is de rational choice-theorie, afkomstig uit de economie, nog steeds het belangrijkste model voor het analyseren van de politiek. Processen en beslissingen zouden het resultaat zijn van rationele overwegingen. Maar is dat wel zo? Hebben we niet meer aan de politieke psychologie als verklaringsmodel? Gevoelens van burgers lijken een enorme motor te kunnen zijn achter een beslissing om – bijvoorbeeld - de regering van Oekraïne onder druk te zetten als het aankomt op hun interne politiek. En de gevoelens van politici mogen ook niet onder het tapijt geveegd worden. Het feit dat Bert Koenders en Frans Timmermans jaren niet goed met elkaar overweg konden zal bijvoorbeeld ook van invloed zijn geweest op hun politieke samenwerking.  

Jongerenredactie SPUI25 in Spe probeert te achterhalen welke rol politieke psychologie nu inneemt in de Nederlandse politiek. Welke invalshoek nemen Nederlandse politici bij het maken van beleid? Gaan zij uit van rationele drijfveren of worden groepsgevoel, angst en andere emotionele factoren ook meegenomen in hun beslissingen? 

Over de sprekers

Gijs Schumacher (1982) is universitair docent politicologie aan de University of Southern Denmark in Odense. Hij doet onderzoek naar de rol van politieke partijen in het democratisch proces. Daarnaast is hij verbonden aan het project "High-risk politics" van de Vrije Universiteit Amsterdam. Gijs is mede-oprichter van het blog stukroodvlees.nl en heeft hier recent gepubliceerd over het emotioneel gehalte van de Nederlandse politiek.

Jos van der Lans (1954) is cultuurpsycholoog, journalist en publicist. Tussen 1999 en 2007 was hij lid van de Eerste Kamer voor GroenLinks. Hij schreef onder andere voor de Volkskrant, de Groene Amsterdammer en Vrij Nederland. Van der Lans houdt zich in het bijzonder bezig met brede sociale sector, van welzijnswerk tot volkshuisvesting, van jeugdzorg tot vrijwilligerswerk. Hij schrijft en spreekt voor op de veranderende rolverdeling tussen (lokale) overheden, instituties, professionals en burgers. Zie ook zijn website of Twitter.

SPUI25 in Spe

De jongerenredactieraad van Academisch-Cultureel Centrum SPUI25, SPUI25 in spe, organiseert een paar keer per jaar een activiteit over een onderwerp dat de leden willen agenderen en organiseren. 

Aanmelden

Toegang tot de activiteiten van SPUI25 is gratis. Aanmelden is niet vrijblijvend. Wij rekenen op uw komst. Bent u verhinderd, dan graag doorgeven via spui25@uva.nl | T: 020 525 8142. AANMELDEN 

www.spui25.nl

 

Deze week was het zover. De Canon gehandicaptenzorg (vb) rolde in een oplage van ruim 30.000 exemplaren van de pers. Op dinsdag werden deze exemplaren gedistribueerd naar zo'n tachtig adressen over het hele land verspreidt. Dat was een logistieke operatie die bijna met militaire pricisie was georganiseerd. Het verliep gesmeerd, behalve dan dat er niet helemaal op gerekend was dat veel instellingen waar de boeken moesten worden geleverd strikte kantoortijden hebben, waardoor het vervoersbedrijf om half zes op gesloten deuren stoot. Deze problemen zijn de volgende dag opgelost.

De reacties zijn over het algemeen meer dan positief. Er zijn zelfs een paar instellingen die na het zien van het boek meteen forse bijbestellingen hebben geplaatst, daarmee meteen een forse hap nemend uit onze voorraad, waardoor we overegen om er toch nog maar een aantal bij te drukken.

Mocht u geïnteresseerd zijn. U kunt hier de pdf bekijken. Maar het is een boek dat mensen graag in hun handen houden. Op deze pagina treft u alle informatie aan over de bestelwijze.

Klik op de afbeelding of hier voor het In Memorium van Xandra Schutte en Anttoine Verbij in de Groene Amsterdammer van 13 november 2014.

Vandaag was de crematie van Marianne van den Boomen, een hele goede vriendin. In dit bericht de uitgebreide versie van het verhaal dat ik bij haar afscheid heb verteld. U krijgt de pdf in beeld als u op de afbeelding klikt. 

Marianne en ik zijn begin jaren tachtig onze loopbanen begonnen bij het tijdschrift Marge, in die dagen een kritisch vaktijdschrift over het welzijnswerk. Het was na ons afstuderen onze eerste betaalde baan en we lieten al onze ambities, al onze kennis, al ons engagement, al onze eindredactionele vaardigheden op dit arme welzijnsblad los. We maakten gehakt van al te wollige welzijnspraatjes, bewerkten artikelen met een rode pen en stuurden ze terug naar auteurs met pagina’s commentaar die vaak de lengte van het artikel zelf overtroffen.

Wij daagden iedereen die ook maar iets interessants te melden had uit om voor Marge te schrijven. Velen die later hoogleraar, directeur, bestuurder, politicus en ja zelfs minister werden, schreven zo hun eerste artikelen voor Marge. Marianne ontpopte zich in deze jaren tot een fenomenale eindredacteur die van het meest onsamenhangende proza een puntig verhaal wist te maken.

Lees het uitgebreide verhaal hier.

----------------------------------------------------------------------

Anekdote / fragment:

Marianne van den Boomen in 1984.

Vandaag mocht ik in Zwolle (in de catacomben van het knusse PEC-Zwolle-stadion, waar Ron Jans en zijn mannen vrolijk aan het trainen waren op het kunstgras) de vijfde Van Koetsveld-lezing houden voor een gehoor van zo’n 200 mensen die allemaal werken in de  zorg voor mensen met een verstandelijke beperking.

Van Koetsveld is een van de grondleggers van deze tak van zorg. Hij leefde in de negentiende eeuw (van 1807 tot 1893) en was een dominee, die zijn predikantenbestaan begon in Westmaas, een klein dorpje op de Hoeksche Waard, ten zuiden van Rotterdam en eindigde als hofpredikant van de Oranjes, in welke hoedanigheid hij de doopplechtigheid van prinses Wilhelmina in 1880 en de begrafenisdienst van koning Willem III in 1980 leidde.  

Van Koetsveld beschikte over een begenadigde pen. Hij schreef zijn ervaringen in Westmaas later op in Schetsen uit de Pastorie te Mastland, wat een prachtig inkijkje biedt in het dagelijks leven in een kleine en arme dorpsgemeenschap in de negentiende eeuw. Van Koetsveld schreef een heel oeuvre bijeen van dit soort werken, en was in zijn tijd een van de bekendere literatoren. Hij stamde uit een traditie die internationaal groot geworden is met Charles Dickens, en in Nederland is hij onder te delen in de school van Nicolaas Beets, alisas Hildebrand, die het veel bekender geworden Camera Obscura schreef. Net als Hildebrand beschreef Van Koetsveld  realistische scenes uit het dagelijkse leven met een humoristisch-moraliserende pen.  

In 1849 werd Van Koetsveld als dominee in Den Haag benoemd. Daar knoopte hij goede betrekkingen aan met het koningshuis, en met name met koningin Sophia. Die steun had hij nodig toen hij in 1854 het initiatief nam tot een aparte inrichting voor kinderen die toen te boek stonden als idioten, kinderen die over beperkte verstandelijke vermogens beschikten. Hij kwam ze tegen tijdens zijn huisbezoeken, op straat en zag dat ze totaal verwaarloosd werden en in het beste geval konden rekenen op de liefdevolle zorg van hun ouders, maar nog veel vaker verstoten werden of ergens in de hoek van een huis belanden zonder dat er nog veel aandacht aan werd besteed.

Hij vroeg de gemeente Den Haag of daar niet aan wat kon gebeuren. Volgens de dienstdoende ambtenaar bestonden er echter in Den Haag ‘zulke voorwerpen’ niet. Van Koetsveld liet zich daardoor niet afschrikken, ging zelf op onderzoek uit en speurde binnen de kortste keren 100 zwakzinnige kinderen op, waarvan vier op een adres precies tegenover de woning van de ontkennende ambtenaar.

Met steun van koningin Sophie slaagde hij er tenslotte in om een 1855 een Idiotenschool te openen voor verwaarloosde kinderen met een verstandelijke beperking. Hij wilde eigenlijk een soort inrichting, maar de Krankzinnigenwet uit 1841 sprak alleen over volwassenen en gestichten en niet over kinderen. Dus maakte Van Koetsveld er een school van. Hij begon met tien leerlingen, maar al snel waren het er dertig, waarvan een aantal permanent op de Idiotenschool verbleven.

Een jaar na het begin schreef Van Koetsveld er een boek over:  Het Idiotisme en de Idiotenschool. Het is de eerste monografie over deze speciale groep. Het is bovendien een gepassonieerd pleidooi om mensen met een verstandelijke beperking gericht aandacht en zorg te geven, met mooie voorbeelden hoe totaal verwaarloosde kinderen weer tot leven komen. Met de Idiotenschool en het boek begon in feite de zorg voor verstandelijke gehandicapten in Nederland, een zorg waar nu 100.000 mensen werken en een ruim 160.000 mensen gebruik van maken.

============================================================

Het zal niet verbazen dat ik in mijn lezing uitvoerig heb geput uit de gedrukte versie van de Canon gehandicaptenzorg (vb).

De volgende links zijn mogelijk interessant:

- De Van Koersveld-lezing

- De Canon gehandicaptenzorg, venster over Van Koersveld.

- de pdf van de bij de lezing gebruikte powerpoint.

Vorige week donderdag vond het Nationaal Laboratorium Schuldhulpverlening Anders, waar ook het Goede Gieren-fonds waar ik een van de initiatiefnemers ben haar eerst plannen presenteerde (zie ook dit weblog van oktober 2014). Het was een leuk en dynamisch congres dat duidelijk maakte dat het systeem van de schuldhulpverlening vastloopt en mensen tot hopeloze situaties veroordeelt en dat er dus veel moet gebeuren om dat te veranderen. Daarvoor werden deze dag vele suggesties gedaan. Eén van de inleiders was Marcel Canoy (foto onder), die naar aanleiding van het laboratorium zaterdag in het Financieel Dagblad onderstaande column schreef.

Eigen schuld

De crisis is niet alleen veroorzaakt door de berg van private schuld maar duurt ook zo lang omdat we aan dat probleem niets doen. Een kortere samenvatting kan ik niet geven voor het boek 'House of Debt' van de Amerikaanse hoogleraren Mian en Sufi. Wat geldt voor de VS, geldt nog sterker voor ons.
Private schuld leidt tot een verraderlijke spiraal. Huizenprijzen dalen, mensen belanden in de problemen en besteden minder. Huizen worden voor dumpprijzen verkocht, wat de prijzen verder drukt. Bedrijven kunnen hun producten niet goed meer afzetten. De werkloosheid stijgt, waardoor mensen nog minder te besteden hebben. Banken raken in de problemen. Mensen met schulden belanden in de stress en vaak onnodig ook nog in de naargeestige wereld van de schuldsanering.
Schuldsanering is nuttig voor een kleine groep mensen die veelal kampen met psychische aandoeningen, maar is een bizarre mix van paternalisme en vernedering voor mensen die door pech met hun huis onder water staan. Niet alleen is het surrealistisch om deze mensen met verplichte cursussen budgettering op te zadelen, ook is het contraproductief om mensen die onder normale omstandigheden prima voor zichzelf kunnen zorgen elke prikkel te ontnemen dat ook nu te doen.
Geheel in Nederlandse stijl is daarnaast een imposant en peperduur bouwwerk opgetuigd van hulpverleners, bewindvoerders en incassobureaus die met elkaar, door elkaar en tegen elkaar werken. Het is als een patiënt die met een betrekkelijk onschuldige aandoening bij een arts komt en vervolgens door zes verschillende chirurgen zonder coördinatie opengesneden wordt zonder te vragen wat de patiënt nu zelf wil of kan.
Er zijn genoeg andere oplossingen voor het schuldprobleem. De oplossing van Mian en Sufi is om een 'shared responsibility mortgage' te introduceren. Het idee is om huizenbezitter de mogelijkheid te bieden zich te verzekeren tegen huizenprijsdalingen, te betalen met een premie uit huizenprijsstijgingen. Gemiddeld wint de bank daarbij, maar dat is altijd zo bij verzekeringen. De financiële schoorstenen moeten ook roken. Voor huiseigenaren en de samenleving is het weldadig.
Creatieve oplossingen kwam ik tegen op een recent congres met de titel 'Schuldhulpverlening anders'. Zo is er een initiatief met de curieuze naam 'Goede Gieren', waarbij een stichting schuld opkoopt en samen met banken via social impact bonds prestatieafspraken met gemeenten maakt. De toekomst vereist een radicaal andere manier van denken. Wat kan de schuldenaar zelf en hoe zorgen we ervoor dat we weer vooruit kunnen kijken tegen de laagste maatschappelijke kosten? Die benadering is een verademing in vergelijking met het huidige eigen-schuld-dikke-bult denken.

Marcel Canoy is hoofdeconoom Ecorys en distinguished lecturer aan de Erasmus School of Accounting & Assurance.