Bovenstaande column stond deze week in het GroenLinks Magazine als vervolg op mijn eerdere column begin mei (zie onderaan het weblog van de maand mei). We gaan de kwestie nu officieel op de agenda van de partij-autoriteiten zetten. Zie daartoe de brief en de motie, klik hier.

Onlangs verscheen bij utgeverij Aspekt het boek Bijten in beton van Wil van Son, een verhaal over de strijd van een moeder om haar zoon Jeroen te behoeden van het wegglijden in verloedering en criminaliteit en het onvermogen van instituties om daar een helpende hand in te bieden. De auteur had, ge?nspireerd door Ontregelen mij gevraagd een voorwoord te schrijven. Hieronder het slot van dit voorwoord:

Bijten in beton is een felle aanklacht tegen deze verwording van de verzorgingsstaat. Het is een persoonlijk verhaal, maar de strekking reikt veel verder. Het is een app?l om de georganiseerde machteloosheid te doorbreken, om ouders daadwerkelijk hulp en steun te kunnen bieden op het moment dat zij hun kinderen zien afglijden in de ellende.
Daarvoor biedt Bijten in beton ook hoopvolle ingredi?nten. Als de nood aan de man is staan er toch steeds weer mensen op die verantwoordelijkheid nemen. Wil van Son beschrijft hen ? terecht ? als helden. Mensen die net een stap meer zetten. Dat zijn veelal naasten, vrienden en bekenden van Tooske en Jeroen. Maar tot die helden horen ook een paar professionals, die wel hun nek durven uit te steken, dwars door de regels heen gaan en een stapje meer durven te zetten.
Van hen zullen we het in de toekomst moeten hebben. Zij gaan voorop in het slechten van de bureaucratische mentaliteit die bezit heeft genomen van de professioneel-institutionele wereld. Dat zal een lange strijd vergen, want wat zich in regels, protocollen, procedures en financieringsvereisten heeft vastgezet, laat zich niet zo maar veranderen. Daarvoor is tegengas nodig, waaronder verhalen van mensen die tegen bureaucratische muren zijn aangelopen, die hun tanden hebben stuk gebeten.
Bijten in beton is zo?n verhaal, dat verteld moet worden, en waar naar geluisterd moet worden. Want er zijn veel meer Jeroenen. En zij verdienen een beter lot.

Meer informatie over Bijten in beton en hoe je het boek kunt bestellen bij uitgeverij Aspekt. Wie het hele voorwoord wil lezen moet hier klikken.

Het eerste offici?le exemplaar van Eropaf! is vanmiddag uitgereikt aan Herma de Ruigh, als WMO-medewerker werkzaam bij CMO Flevoland. Zij meldde zich onmiddellijk toen na afloop van mijn presentatie tijdens het WMO en Welzijn Nieuwe Stijl-congres 2010 in Nieuwegein dagvoorzitter Pieter Hilhorst vroeg of er ook mensen in de zaal warne die in hun werk eropaf-gingen. Eigenlijk hadden Pieter en ik verwacht dat er niemand zou komen (waarna we allerlei grappen hadden verzonnen), maar Herma stoof uit haar stoel en nam het eerste exemplaar in ontvangst.
In de pauze konden de congresbezoekers vervolgens het boek aanschaffen, wat ze in grote getalen deden. We hadden 150 exemplaren meegenomen (meer verkoop je echt niet, aldus de uitgeverij) maar die waren we in een uur kwijt. Het was, zoals de foto?s laten zien, dringen aan de tafels van de stichting Eropaf, waar Marc R?kers en Martin Stam de handen vol hadden aan het zoeken van wisselgeld en het schrijven van kwitanties.
Wie het boek ook wil bestellen kan dat doen via de Stichting Eropaf! of via uitgeverij Augustus.

Meer informatie over het verloop van het congres op de site van Zorg + Welzijn.

Mensen die ge?nteresseerd zijn in mijn powerpoint-presentatie moeten hier klikken.

Nagekomen

Een congres is geen congres als de deelnemers niet min of meer verplicht worden de evaluatie in te vullen. Anders krijgen ze geen tas of ander aardigheidje. Ook dit congres is ge?valueerd. De deelnemers geven het hele congres net iets meer dan een 6,5 als rapportcijfer. Ook de sprekers staan bloot aan de genadeloze oordelen van de kleine 200 deelnemers die een enqu?teformulier hebben ingeleverd.

Met enige trots kan u melden dat ik met ruim een 7,5 de bijna hoogste waardering heb gekregen. Alleen die dekselse Pieter Hilhorst scoort 0.13 punt hoger. Maar ja als dagvoorzitter kon hij de hele dag de show stelen, terwijl mij maar een kwartiertje gegund was. Hieronder treft u een uitsnede aan uit het evaluatieverslag.

Morgen, 27 mei, presenteer ik op het congres WMO en Welzijn Nieuwe Stijl 2010 in Nieuwegein mijn boek Eropaf! Een nieuwe start van het sociaal werk. Het is het vervolg op Ontregelen. De herovering van de werkvloer dat twee jaar geleden uitkwam en mij op tal van plaatsen in het land heeft gebracht. Het verhaal over een antibureaucratische, activerende en anders georganiseerde sociale professionaliteit dat in al die voordrachten steeds meer vorm kreeg, heb ik nu uitgewerkt in Eropaf! . Mensen die de afgelopen twee jaar tot mijn publiek behoorden zullen er veel in herkennen.

Eropaf! is een poging om een nieuw type professionaliteit op de kaart te zetten. Het moment is daar naar. Niet alleen biedt de Wet Maatschappelijke Ondersteuning een opgelegde kans om over het welzijnswerk fundamenteel na te denken, de komende aanpassingen van de AWBZ en de Wet op de jeugdzorg, alsmede de onvermijdelijke bezuinigingen maken de noodzaak om tot effectieve veranderingen te komen alleen maar urgenter. In dat debat wil Eropaf! een rol spelen.

Eropaf! De nieuwe start van het sociaal werk bevat 185 pagina, en kost ? 16,00. ISBN: 978 90 457 0431 9 NUR 300/740. . U kunt het boek kopen/bestellen via uitgeverij Augustus of in de boekhandel. Als u het boek digitaal bestelt via de Stichting Eropaf! dan houdt deze stichting er ook nog wat geld aan over. U moet uw bestelling dan plaatsen via: www.eropaf.org.

Presentatie en discussie op 21 juni
Op maandag 21 juni (van 15.00 - 17.00 uur, met naborrel) organiseert de Stichting Eropaf een discussie over het boek in de Tolhuistuin (achter de oude Shell-kantine aan de noorzijde van het IJ, tegenover het Centraal Station) in Amsterdam-Noord. Dat is een prachtige plek waar vanaf 20110 een culturele hottspot komt en waar ik in een andere hoedanigheid voorzitter van ben en die ik graag laat zien aan veel bekenden en belangstellenden. Bovendien is het ook een ideale plek voor een goede discussie. Het programma staat nog niet helemaal vast, wel is zeker dat ex-staatssecretaris Jet Bussemaker daar een rol in speelt. Wilt u bij deze ? wat feestelijke ? maar vooral ook inspirerende bijeenkomst zijn, dan stellen wij het erg op prijs als u dat van te voren even aan ons laat weten. Stuur een mailtje naar: marc@eropaf.org.

TSS - tijdschrift voor sociale vraagstukken is volop in voorbereiding om online te gaan en daar een actief discussieforum te cre?ren. Onderdeel van dat proces is dat artikelen/columns uit de papieren TSS online worden geplaatst, zodat mensen daar kunnen reageren. Mijn laatste column 'Genoeg gesold' (zie eerder deze maand in dit weblog) staat daar nu bijvoorbeeld op. Kijk op TSS - blogspot.

Het vervolg op Ontregelen. De herovering van de werkvloer wordt op donderdag 27 mei gepresenteerd tijdens het congres WMO en Welzijn Nieuwe Stijl 2010 in NBC Congrescentrum Nieuwegein. Ik zal Eropaf!. De nieuwe start van het sociaal werk die dag presenteren en de eerste exemplaren overhandigen aan een paar nog nader te bepalen aanwezigen. Meer informatie over dat congres vindt u hier.
Als voorbereiding is dit congres is inmiddels Wmo Special 2010 verschenen - een speciale bijlage bij Zorg + Welzijn (6 mei 2010). U kunt daar digitaal doorheen bladeren door hier te klikken. In de special kunt u lezen over de actuele ontwikkelingen van de Wet maatschappelijke ondersteuning.

Jet Bussemaker blikt terug op haar staatssecretarisschap en pleit voor meer aandacht voor welzijn. Er komen vertegenwoordigers van Wmo-raden aan het woord. De redactie bezocht ondermeer de ouderenconsulenten in de gemeente Gennep en de wijkcoaches in de Enschedese wijk Velve-Lindehof.

En het nummer bevat een interview naar aanleiding van de aanstaande publicatie van Eropaf! De nieuwe start van het sociaal werk. U kunt het interview lezen door hier te klikken.

Op 21 juni, van 15.00 tot 17.00 uur, organiseert de Stichting Eropaf in Amsterdam ook een discussie over Eropaf!. De nieuwe start van het sociaal werk ondermeer met Jet Bussemaker. We zijn nog bezig met het precieze programma, maar als u geinteresseerd bent in het bezoeken van deze bijeenkomst, laat u dat dan even weten. Mail naar:marc@eropaf.org

Honderd ondertekenaars wilde ik hebben om op een volgend congres of zoveel eerder als het partijbestuur en partijraad verstandig lijkt de kandidaatstellingsprocedure binnen GroenLinks te veranderen. Zie voor de idiotie daarvan eerdere weblogs. Inmiddels hebben zich meer dan honderd mensen bij mij gemeld, binnen twee weken na publicatie van de column in het GroenLinks Magazine. Zij willen allemaal zo snel mogelijk af van de politieke tombola waarmee bij GroenLinks kandidatenlijsten worden samengesteld. Dat voorstel formuleren wij in een motie die we bij een volgend congres zullen indienen, terwijl we tegelijkertijd het partijbestuur en de partijraad verzoeken om eerder al actie te ondernemen. Blijf dit weblog volgen om kennis te nemen van de tekst van de motie.

De volgende ondertekenaars hebben zich bij mij gemeld: Martijn Baetsen, Anneke Bemer, Jeroen Berg, Frans Berkers, Leo Beterams, Mascha van Bergenhenegouwen, Wim Boerkamp, Wim Bot, Hans Botman, Marius Braamse, Arie van der Brand, Henk Branderhorst, Henk Bril, Lubbertus Brugge, Carla Brugman, Jaap de Bruijn, Erwin Bruinsma, Kathalijne Buitenweg, Annemiek de Crom, Harm Dane, Febe Deug, Freek Deuss, Ap Dominicus, Karin van Doormaal, Wijnand Duyvendak, Laetitia Ederveen, Hans van Egdom, Bart van den Eijnde, Albert Faber, Jasper Fastl, Jac Franken, Marco de Goede, Harold Goessens, Johan Gort, Jan Greeven, Hans Groen, Helma Gubbels-Korver, Roel van Gurp, Willem Hellevoort, Pascal Heynen, Lianne van der Hoek, Anita Hollenkamp, Eric Honig, Lot van Hooijdonk, Quintijn Hoogenboom, Mario Jacons, Wim Jager, Erik Jansen, Leni Jansen, Jos Janssen, Raf Janssen, Layla de Jong, Loes de Jong, Jenny Jongsma - Ligterink, Cock van der Kaay, Sylvia Kesler, Marijke Kleijweg, Michel Klijmij-van der Laan, Jan de Laat, Ton Laeven, Joost Lagendijk, Hiske Land, Jos van der Lans, Titia van Leeuwen, Evert Masthoff, Fred Matter, Jos Meeuws, Gon Mevis, Albert Moens, Wilko Mol, Hilde Niezen, Leonie O'Garr?, Jantine Oldersma, Ines Orabio de Castro, Olav van Overbeek, Maarten van Poelgeest, Frans Prins, Sjaak Pronk, Arno van Remortel, Rienk Rietveld, Annemiek Rijckenberg, Mirjam de Rijk, Mirjam de Rijke, Bas Roufs, Wilfred Rubens, Chris R?mke, Michel van de Sande, Lenie Scholten, Tineke Strik, Bart Swanenvleugel, Bert Sweerts, Tof Thissen, Claire Vaessen, Feiko van der Veen, Michiel van der Velden, Lex Venderbos, Hein Verkerk, Paul Vermast, Ronald Vis, Hetty Vlug, Steven de Vries, Wim Wiersinga, Stefan Winkel, Jaap Woldendorp, Diana de Wolff, Cor Worrell, Willem-Jan van der Zanden, Jurjen Zeinstra, Sarien Zijlstra, Ans Zwerver.
Wie volgt? Mail naar: jos@josvdlans.nl.

De honderd ondertekenaars waar ik in mijn vorige column in het GroenLinks Magazine (zie weblog, 9 mei) om vroeg om het idiote blokkensysteem op te blazen waren binnen twee weken binnen. Het zijn er zelfs veel meer dan honderd. Duidelijk is dat deze bizarre kandidaatstellingsprocedure geen handen meer op elkaar krijgt in de partij. Weg ermee dus. Daartoe dienen ?we? bij het eerstvolgende congres onderstaande motie in. Maar nog verstandiger zou het natuurlijk zijn als partijraad of partijbestuur nu zelf het initiatief neemt om ons van die blokellende te verlossen.

Het Congres/partijraad van GroenLinks,

bijeen te ....op 201.. constateert

- dat er binnen de partij grote onvrede bestaat over de procedure met betrekking tot het verkiezen van kandidaten voor vertegenwoordigende lichamen;
- dat die onvrede zich vooral richt op het feit dat de procedure te weinig recht doet aan de zorgvuldige en uitvoerige voorbereiding door kandidatencommissies;
- dat het samenstellen van evenwichtig samengestelde lijsten met een juiste mix van vernieuwing, deskundigheid en diversiteit daardoor wordt bemoeilijkt;
- dat het zogeheten bloksysteem daarvoor als grootste obstakel wordt ervaren;

● draagt het partijbestuur op het congres/partijraad zo snel mogelijk een voorstel voor te leggen waarin aan deze bezwaren tegemoet wordt gekomen, waarbij het uitgangspunt is dat kandidatencommissies de bevoegdheid moeten krijgen om met een beargumenteerde, volgordelijke kandidatenlijst te komen zonder de verplichting om daarbinnen groepen/blokken te formeren;
● geeft provinciale afdelingen de ruimte om bij de samenstelling en verkiezingen van de kandidatenlijsten voor de verkiezing van de provinciale staten in 2011 af te wijken van de thans voorgeschreven procedure;
● stelt het partijbestuur in de gelegenheid om in dit voorstel waar mogelijke andere vernieuwingen en verbeteringen van de procedure te betrekken,

en gaat over tot de dagelijkse orde van de politiek.

Kijk voor de meest actuele lijst van ondertekenaars op het blogbericht hier boven.

Ik weet nog goed dat ik met school naar de Koninklijke Schouwburg in Den Haag ging. Het moet ergens in de tweede helft van de jaren zestig zijn geweest. Met bussen werden wij, scholieren tussen de 13 en 15 jaar, afgeleverd, waarna de schouwburgzaal zich vulde met de schreeuwerige geluiden van het schoolplein. Het geluid dempte toen er een man het podium betrad en alle begeleidende leerkrachten eenstemmig begonnen te ssssstt-en.
Welkom jongens en meisjes, sprak de man, waarna hij uitlegde dat wij een voorstelling gingen zien van het nationaal ballet. Hij maande ons stil te zijn, een aanwijzing die wij als enige voorbereiding op school ook al van de docenten hadden gekregen. De anti-autoritaire revolutie had ons nog niet bereikt dus lieten wij ons bij elk geluid dat we maakten imponeren door de strenge blikken van de docenten. Van de voorstelling herinner ik me alleen dat deze lang duurde.
Met deze bustransporten wilde de gemeente Den Haag indertijd de schoolgaande jeugd in aanraking laten komen met cultuur. Cultuur met een hoofdletter wel te verstaan, want we kregen een paar keer per jaar klassieke vormen van ballet, orkest of theater voor de kiezen. Het was onder schooltijd, dat konden we nog het meeste waarderen.
Mij verbaasde het dan ook niet toen ik niet veel later vernam dat de anti-autoritaire revolutie inmiddels wel was aangekomen bij de jeugd (en bij de docenten), waardoor het nagenoeg onmogelijk was om honderden jongeren een paar uur in het gareel te houden. Er werden voorstellingen gestaakt vanwege te grote rumoerigheid en inmiddels zijn dit soort cultuurverheffingssprogramma?s vrijwel overal geschrapt. De enige die erom treurden waren de lokale busondernemingen.

Moet de Cultuur met een hoofdletter het sindsdien zonder schoolgaande jeugd stellen? Nou nee, want ook in orkesten en gezelschappen waren de nieuwe denkbeelden van de jaren zestig/zeventig inmiddels doorgedrongen en dus begreep men dat culturele opvoeding pas dan kans van slagen heeft als deze aansluiting zou vinden bij de ervaringswereld van jongeren zelf. En dus trokken cultuurproducenten scholen af met jeugdtheater, kwamen er in de theaters steeds meer voorstellingen voor jongeren en probeerde men combinaties te maken van klassieke cultuur en jeugdcultuur.
Mede daardoor ontstond er vanaf de jaren zeventig/tachtig een nieuwe vorm van cultuurproductie: het totaaltheater, de cross-overs, de vermengingen van muziek, beeld en beweging. De meest interessante vernieuwingen blinken niet meer uit in een monodisciplinaire performance, maar mixen stijlen en vormen. De experimenten vinden vooral plaats op de kleinere podia en in jonge, nieuwe gezelschappen, waar hiphoppers en/of breakdancers zich bijvoorbeeld aan ballet wagen of balletdansers zich mengen tussen de breakdancers. Dat trekt jong volk.
Daarom was ik nieuwsgierig naar een voorstelling van het Nederlands Kamerorkest, toch een respectabel gezelschap, die begin mei in het Muziekgebouw aan ?t IJ in Amsterdam een concert organiseerde voor kinderen (tussen de 7 en 12) van de naschoolse opvang. Zij speelden twee muzikale verhalen van de Franse componisten Saint Sa?ns (Le carnival des animaux) en Poulenc (L?Histoire de Babat), waarbij de verbeelding werd verzorgd door een acteur, Filip Jordens, en een elastieken breakdancer, Shailesh Bahoran (zie foto?s).
Ik zag een ontzettend leuke voorstelling, draaiend om dierenverhalen en geluiden van dieren, muzikaal verwoordt door het Kamerorkest, verbeeldt door danser Bahoran en vertelt door acteur Jordens. Voor de pauze zetten de muzikanten zelfs kinderachtige dierenhoedjes op hun hoofd, een vorm van ontheiliging die in mijn schooltijd onbestaanbaar was.
Niet het klassieke orkest domineert deze voorstelling, maar het verhaal, het beeld, het theater. Niet de eerste violist, maar de breakdancer speelt de hoofdrol, de beweging wint het van de klank. En het werkt: de kinderen keken ademloos toe. Er ging een golf van enthousiasme door de zaal toen Shailesh Bahoran een moonwalk inzette en een korte hommage aan Michael Jackson ten tonele bracht.

De vraag is of we hier eigenlijk nog jongeren kennis laten maken met de hogere Cultuur of dat we de klassieke cultuur zien afdalen naar de moderne beeld- en bewegingscultuur. Ik denk eigenlijk dat het laatste de dominante trend is. Als dat zo is, valt voor de toekomst van de klassieke ballet- en muziekvoorstellingen te vrezen. Het publiek daarvoor vergrijst nu al. En deze jongeren in de zaal van het Amsterdamse Muziekgebouw zie ik echt niet meer spontaan naar zo?n ouderwetse voorstelling gaan. Te saai, te zwaar. Tenzij bij al deze voorstellingen in de toekomst breakdancers, hiphoppers en/of acteurs komen opdraven. Van mij mag het. Maar of de artistieke leiders in onze wereld van de Cultuur dat zo?n goed idee vinden waag ik te betwijfelen.

Deze column verschijnt in het mei/juni-nummer van Dans Magazine.

In de trein las Jos van der Lans een ingezonden mededeling die onmiddellijk zijn aandacht trok. Een zorginstelling die zichzelf te koop aanbiedt ? dat kan niet waar zijn.

Genoeg gesold!

Ik had de Volkskrant van vrijdag 23 april die ochtend in de trein al twee keer helemaal doorgebladerd. Maar omdat ik ?s middagsop de weg terug na een drie uur durende stroomstoring tussen tientallen mensen vastgeklemd stond in het gangpad van de trein bladerde ik er voor de derde keer doorheen. Leve het nieuwe handzame formaat, uitstekend geschikt om ongemakkelijke NS-uren te doorstaan!
En zo viel mijn oog op een advertentie rechts onderaan de buitenlandpagina. Daarin biedt de organisatie Haagse Wijk- en Woonzorg, afgekort HWW Zorg, ?activa en activiteiten? van haar AWBZ-onderdelen ter verkoop aan. Onder voorwaarde en tegen marktwaarde. Bizar. Ik had zo?n advertentie nooit eerder gezien, en omdat ik omgeven was door een groot aantal mensen met verstand van zaken stelde ik de kwestie aan de orde in deze NS-wagon. De krant werd doorgegeven, iedereen las de tekst, maar nee: niemand had zoiets eerder gezien.
Daar moest ik dus het fijne van weten. Googlen dus. Zo ontdekte ik dat niet alleen HWW Zorg, maar ook Thuiszorg Groningen in de etalage werd gezet. HWW Zorg adverteerde in verschillende landelijke dagbladen, Thuiszorg Groningen volstond met een advertentie in het Financieel Dagblad. Zoiets is ongekend in Nederland, maar even rondspeuren op het net, leert dat dit ??n van de nawee?n is van het grote Meavita-drama, u weet wel de zorggigant die in 2009 aan haar megalomanie ten onder ging.
Zowel HWW Zorg als Thuiszorg Groningen maakten tot 2009 deel uit van deze zorgmammoet, die vanaf 2002 vanuit Den Haag aan een landelijke opmars was begonnen. Van Den Haag tot aan Groningen (zie kaartje) werden verzorgings- en verpleeghuizen, en thuiszorgorganisaties overgenomen. Zo ontstond met 100.000 cli?nten en 20.000 medewerkers de op een na grootste zorgaanbieder van het land.

Staatssteun
Helaas, het ging al snel compleet mis. Managementonenigheid, onbegrijpelijke koerswisselingen, foute investeringen. Wat begonnen was als fusie van kerngezonde zorginstellingen, met een stevige vermogenspositie, werd in een periode van een paar jaar helemaal uitgekleed totdat een faillissement onafwendbaar was. Begin 2009 werd Meavita weer in de oude vertrouwde stukken en gebieden opgesplitst. Om HWW-Zorg echter een doorstart te kunnen laten maken moest het rijk met 22 miljoen bijspringen, terwijl Thuiszorg Groningen met een injectie van 15 miljoen in leven werd gehouden.
Je zou denken: eindelijk rust. Maar nee hoor: over deze staatssteun ontstond politieke onrust. Volgens VVD-Kamerlid Anouchka van Miltenburg greep de overheid te makkelijk naar de portemonnee, in plaats van actief te zoeken naar mogelijke overnamekandidaten. Toenmalig staatssecretaris Bussemaker stelde de Kamer gerust door te melden dat er sprake was van een tijdelijke ondersteuning. Alleen op die conditie had de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) er ook mee ingestemd. Als alles op orde was, zou het rijk de steun kunnen terugverdienen doordat de instellingen alsnog zouden worden overgenomen. Dat verklaarde die merkwaardige advertentie.
Maar dat is nog niet het hele verhaal. Er zit nog een veel groter drama achter deze unieke ingezonden mededeling. Begin dit jaar bezocht de Inspectie voor de Gezondheidszorg vier Haagse instellingen van HWW Zorg: het woonzorgcentrum Op de Laan, het zorghuis Dr Willem Drees en de verpleeghuizen Houtwijk en De Eshoeve. En de conclusies zijn schrikbarend: in alle vier de instellingen constateert de Inspectie ?structurele tekortkomingen? die er toe leiden dat ?de kwaliteit van de zorgverlening niet voldoet aan de normen van verantwoorde zorg? (Houtwijk) of ?onder de maat is? (De Eshoeve) of ?in gevaar is gebracht? (Willem Drees Huis). De inspectie is ook zonneklaar over de oorzaak. Deze moet ?in hoofdzaak in verband gebracht worden met de veelvuldige reorganisatie-perikelen (fusies, ontvlechtingen, faillissement, interne reorganisaties, het vertrek van sleutelfiguren, e.d.) van de afgelopen periode?.
Onder druk van dit geweld hebben er allerhande organisatorische veranderingen plaats gevonden waardoor ?organisatorische lacunes? zijn ontstaan met betrekking tot ?zorg-inhoudelijke deskundigheid, co?rdinatie, communicatie, sturing, coaching en slagvaardigheid?. Zorgco?rdinatoren zijn wegbezuinigd om plaats temaken voor zorgmanagers die een veel grotere ?span of control? hebben. Gevolg is dat de eerst verantwoordelijk verzorgende (EVV?er, in het jargon) in de Haagse verzorgingshuizen verantwoordelijk is voor 15 mensen, terwijl het landelijk gemiddelde voor EVV?ers ongeveer 6 ? 8 bewoners is. Telt men daarbij op dat het aantal vacatures groot is, en het ziekteverzuim bovengemiddeld en de lezer krijgt een indruk hoe het institutionele geweld heeft huisgehouden op de werkvloer van deze verzorgingsinstellingen.
Dat moet dus wel mis gaan. Mensen worden beroerd verzorgd, sommige mensen bleken pas na 12.30 uur uit bed gehaald te worden. Er is zelfs een aanklacht geweest van mishandeling. Een verzorgende liet willens en wetens, niet wetend dat er geluidsopnamen werden gemaakt, een gevallen dementerende (en lastige) oudere op de vloer liggen. In feite zegt de inspectie had het veel erger kunnen zijn, maar wordt er veel leed verkomen doordat veel medewerkers ?bijzonder gemotiveerd zijn en zich in sterke mate inzetten om kwalitatief verantwoorde zorg te verlenen?.

Verplicht nummer
En nu staan deze professionals opnieuw in de etalage. Je moet het maar durven. Te koop voor de meest biedende. Die dan natuurlijk wel de ge?nvesteerde miljoenen wil terugverdienen en weer gaat sleutelen aan de effectiviteit van het personeel. Terecht heeft dat in zowel Groningen als Den Haag tot de nodige onrust onder de medewerkers geleid. ?We zijn failliet gegaan, hebben een reorganisatie achter de rug en moesten afscheid nemen van veel collega's?, aldus or-voorzitter Marja Berger van Thuiszorg Groningen in Dagblad van het Noorden. ?Je kunt ons en onze cli?nten toch niet zomaar in de uitverkoop zetten? Wij zijn geen handelswaar.?

Maar er is geen ontkomen aan. Het moet. De staatssecretaris heeft het zo in elkaar gestoken, de NZa ziet er strikt op toe, en de VVD zit op het vinkentouw. En misschien hebben ze bij HWW Zorg na ontvangst van de Inspectierapporten gedacht: laten we het nu maar meteen doen. Bestuurder Rob van Dam zegt het fijntjes: ?We willen hiermee laten zien dat er iedere inspanning is gedaan om te kijken of er serieuze partijen zijn.? Daar spreekt geen enthousiasme uit, zoals ook bij nauwkeurige lezing de advertentie in de Volkskrant vooral de indruk maakt van een verplicht nummer. Ongetwijfeld sturen zij gegadigden onmiddellijk de vier vernietigende rapporten van de Inspectie voor de gezondheidszorg toe. Leest u dit vooral, voordat u met een bod komt. De advertentie is dus eigenlijk fake, een gebaar voor de b?hne. Ik denk dat dit de eerst een de enige keer is dat er zo?n advertentie in de krant te lezne stond. De bestuurders hebben het nodig om met nul-komma-nul-reacties de stap naar de rijksoverheid te kunnen maken om vervolgens tot fatsoenlijke afspraken te komen hoe zij hun schulden op basis van normale bedrijfsvoering kunnen aflossen, zodat er ook weer ruimte komt om de komende jaren weer in hun personeel te investeren.
Ik denk dat het zo gaat. Ik kan het me ook niet anders voorstellen. Want er is in Den Haag en Groningen genoeg gesold met mensen.

Deze column verschijnt in TSS ? tijdschrift voor sociale vraagstukken, mei 2010.

Beste partijgenoten,

Dank voor jullie ondersteunenende reacties op mijn column (zie weblog: 4 mei). Er hebben zich inmiddels zo'n 30 mensen gemeld. Ik hou op mijn weblog een lijst bij van de mensen. Veel mensen leveren bij mij hele beschouwingen in over hoe het beter zou kunnen. Het lijkt mij toe dat ik die te zijner tijd verzamel en bij het partijbestuur inlever als we daar ons ongenoegen kenbaar maken en aankondigen om daar bij een volgend congres een (agenda)punt van te maken. Het is niet aan mij (ons) om een nieuw reglement uit te werken. Belangrijker is dat wij de stoot geven tot het afschaffen van het bizarre blok-systeem en in principe terug willen naar het systeem zoals dat daarvoor was en waarbij de kandidatencommissie kandidaten per plaats voorstelt (en dus ook kan letten op een goede mix van deskundigheden), waarbij het congres per plaats de kandidaten kiest. Mijn initiatief is er niet op gericht om van de kandidatenlijst een soort hamerstuk te maken en het congres buitenspel te zetten.

Overigens is met de steun van 30 leden mijn beoogde aantal van honderd nog niet bereikt. Ik zou jullie daarom willen vragen om vooral ook in je eigen omgeving en afdeling mensen die met dezelfde onvrede zitten op te roepen om de actie te ondersteunen en zich bij mij te melden. Dat kan via: jos@josvdlans.nl. In mijn weblog zal ik regelmatig verslag doen van de groeivorderingen van de lijst. Zie: www.josvdlans.nl/weblog.asp . Mijn streven is om in september mijn column in het GL-Magazine te gebruiken om alle honderd ondertekenaars publiek te maken en ons verzoek aan de rest van de partij kenbaar te maken. Daarover bericht ik zo gauw het aantal van honderd bereikt is.

Met vriendelijke groeten,

Jos van der Lans

De volgende ondertekenaars hebben zich bij mij gemeld: Wim Boerkamp, Hans Botman, Marius Braamse, Arie van der Brand, Henk Branderhorst, Jaap de Bruin, Harm Dane, Freek Deuss, Hans van Egdom, Bart van den Eijnde, Johan Gort, Jan Greeven, Willem Hellevoort, Pascal Heynen, Lianne van der Hoek, Anita Hollenkamp, Eric Honig, Lot van Hooijdonk, Wim Jager, Layla de Jong, Cock van der Kaay, Jos van der Lans, Leonie O'Garr?, Ines Orabio de Castro, Olav van Overbeek, Frans Prins, Sjaak Pronk, Tof Thissen, Hetty Vlug. Feike van der Veen,
Wie volgt? Mail naar: jos@josvdlans.nl.

De stroom GroenLinksers die een andere procedure van verkiezing van de Tweedekamerlijst willen begint, nadat het GL-Magazine vandaag in de bus rolde, op gang te komen. Niet iedereen begrijpt precies wat ik wil, laat ik daarom meteen een misverstand uit de weg helpen. Het gaat mij er niet om dat het congres niets zou kunnen wijzigen aan een kandidatenlijst. Het enige dat ik wil is dat de kandidatencommissie met een lijst komt van ??n tot ? voor mijn part - honderd. Daarmee hebben ze hun tijdrovende voorbereidingswerk afgeleverd en mensen met argumenten omkleed voorgesorteerd, ook om zo tot een goede mix van verschillende deskundigheden (groen, sociaal, internationaal, economie, cultuur etcetera) te komen. Vervolgens stemt het congres gewoon weer per plaats, waarbij mensen zich voor een hogere positie mogen kandideren. Het kan best zijn dat iemand van buiten dan alsnog keldert, maar dan heeft hij of zij bijvoorbeeld op positie drie of vier wel een redelijke bescherming gekregen. Eigenlijk dus zoals het vroeger ging. Zo zie je maar weer: niet alle vernieuwingen zijn verbeteringen.

De volgende ondertekenaars hebben zich bij mij gemeld: Marius Braamse, Hans Botman, Arie van der Brand, Henk Branderhorst, Hans van Egdom, Bart van den Eijnde, Johan Gort, Jan Greeven, Willem Hellevoort, Pascal Heynen, Lianne van der Hoek, Anita Hollenkamp, Eric Honig, Lot van Hooijdonk, Wim Jager, Cock van der Kaay, Jos van der Lans, Frans Prins, Sjaak Pronk, Leonie O'Garr?, Ines Orabio de Castro, Olav van Overbeek, Tof Thissen, Hetty Vlug. Feike van der Veen,
Wie volgt? Mail naar: jos@josvdlans.nl. Hier nog een keer de column.

================================================

Een referendum willen we niet ? te populistisch. Maar een paar uur later zetten dezelfde GroenLinks-gelederen zich aan de verkiezing van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer volgens een procedure waarbij vergeleken een referendum een democratisch kunststukje is. Het gedoe met blokken kandidaten is verworden tot een mensonterende loterij, die vooral in het voordeel werkt van de zittende GroenLinks-klasse. Eigen volk eerst - kijk de lijst er maar op na.
En dat voor een partij die zich voor laat staan op haar openheid en vernieuwingsdrang. Topkandidaten van buiten, die in zeker opzicht hun maatschappelijke positie op het spel zetten door zich nadrukkelijk te kandideren, worden losgelaten in een slangenkuil, waar ze - omdat ze niet over een wijdverspreid partijnetwerk beschikken ? kansloos zijn tegen de driftig bloggende en mailende partijtijgers.
Op deze manier moeten we er niet verbaasd zijn als steeds minder mensen deze sprong zullen wagen. Nog een wonder dat Greenpeace-directeur Liesbeth van Tongeren (nota bene als eerste serieuze milieukandidaat) op zes is gekozen. Je moet er niet aan denken dat Femke Halsema nu de overtocht had willen maken van het WBS naar de Kamer, goede kans dat ze zichzelf ergens op een onverkiesbare plaats had teruggevonden. Hoe zou trouwens CNV-topman Bert van Boggelen zich hebben gevoeld nadat hij kansloos naar de veertiende plaats werd gedegradeerd?
Doorgaan met dit systeem betekent dat we meer vertrouwen hebben in honderden congresgangers die in twintig seconden een niet-voorziene keuze moeten maken dan in een kandidatencommissie die daar uitvoerig over heeft kunnen nadenken. Wie het referendum niet vindt deugen, moet ook de hand in eigen boezem durven steken. Wij moeten terug naar een keurig voorgesorteerde lijst, gemaakt door deskundige mensen die daar weken tijd in hebben ge?nvesteerd en waarin binnen- en buitenstaanders gewoon in een heldere volgorde worden gepresenteerd. Daar is niks mis mee. Laten we een volgend congres aangrijpen om een einde te maken aan deze dwaze politieke tombola. Ik zoek honderd weldenkende leden die zo?n voorstel steunen. Mail naar:jos@josvdlans.nl.

Deze column verschijnt in het mei-nummer van het GroenLinks Magazine.

Waarom herdenken we eigenlijk? Die vraagt laait ieder jaar weer op. Het zou te lang geleden zijn, de betrokkenen zijn dood, enzovoorts. Maar Jos van der Lans en Herman Vuijsje denken daar heel anders over.

Zij schreven ooit het boek Het Anne Frank Huis en zien op het gelijknamige onderduikadres steeds meer jongeren. Deze generatie zal het bezoek anders beleven dan veertigers of vijftigers, die van hun ouders de verhalen uit eerste hand kregen.

Van der Lans en Vuijsje verklaren die interesse vanmiddag in NRC Handelsblad als volgt: ?De ongebroken vitaliteit van de herinnering onder jongeren houdt verband met persoonlijke, direct aansprekende vragen die zij zich stellen. Hoe konden mensen werkeloos toezien bij zulke verschrikkingen? Kan mij dat ook overkomen? Waar moet ik dan op letten? Vier mei wordt minder een kwestie van ?gedenken? of ?herdenken? en meer van b?denken: wat je zelf zou doen.?

De oorlogsherinnering confronteert ons volgens de auteurs met vragen van burgerschap, moed en verantwoordelijkheid die ook in onze dagen actueel zijn. ?Ook nu wordt burgermoed gevraagd. Bijvoorbeeld van journalisten, boekhandelaars, filmproducenten, museumdirecteuren en theaterexploitanten ? de moed om niet te zwichten voor tiranniek terrorisme.?

Wat voor betekenis heeft de herdenking voor u? Staat u stil bij de verschrikkingen in de Tweede Wereldoorlog? Of stelt u uzelf morele vragen en koppelt u het aan actuele dilemma?s van politieke aard? En zou daar op de Dam ook meer aandacht aan besteed moeten worden?

Lees de discussie op de site van NRC Handelsblad. De tekst van de opiniebijdrage kunt u lezen door hier te klikken.

Bij elke verfilming, toneelversie, vertaling en herdruk was het raak. Anne werd verplat, ?ontjoodst? of juist te veel een joods bidprentje. Ze werd heilig verklaard en geannexeerd voor de ?goede? zaak, of dat nu Isra?l, de Palestijnen, het pacifisme of de strijd tegen racisme en fascisme was. Zo gaat dat met iconen: menigeen wil profiteren van de glans die ze afgeven. Dat is mooi te zien in de ?biografie? van het Anne Frank Huis, die Jos van der Lans en Herman Vuijsje schreven.
Prinsengracht 263: weinig huizen kunnen bogen op zoveel voetafdrukken als dit, het Anne Frank Huis. Jaarlijks komen er bijna een miljoen bezoekers uit de hele wereld; bij de opening in 1960 waren dat er nog 9000 per jaar. Zelfs de lange rij voor de ingang is legendarisch, schrijven de auteurs, en symboolzwanger: men moet er geduld oefenen en komt er tot bezinning; dit is niet zomaar een toeristisch highlight.
Maar wat dan wel? Een bezinningscentrum? Een educatief bolwerk? Een lieue de memoire? Een stenen statement? Een museum? Het huis aan de Prinsengracht, waarin Otto Franks bedrijf Opekta was gevestigd en dat een geheimzinnig ?achterhuis? had waar de onderduikers zich verbergen konden, is dat allemaal geweest. In elk decennium na de oorlog lag nadruk op een andere functie. De betekenis en reputatie van het Huis veranderden mee met heersende ideologie?n. Van der Lans en Vuijsje beschrijven die evoluerende tijdgeest nuchter, beeldend en overtuigend.

Lees de hele recensie hier.